پژوهشگر حوزه تاریخ از پیشینه اراک و وجه
تسمیه‌اش به عنوان "سرزمین شاهان" و اینکه این معنا با پیشینه کهنش که
به حکومت مادها می‌رسد هم‌خوانی دارد، گفت و افزود: اراک 100 سال پیش شهر نمونه
ایران بوده است.
به گزارش ایسنا، منطقه مرکزی، محمد مددی
در جشن یک سالگی کتابخوانی گروهی که به همت موسسه مردم نهاد ترنم سرزندگی پایدار
از سال گذشته در اراک آغاز شده و همچنان ادامه دارد، در معرفی کتاب "تاریخ اراک" با نگاهی به تاریخ و پیشینه
اراک گفت: اراک در واقع دگرگون شده عراق که واژه‌ای ایرانی و کهن به معنای سرزمین
و پایتخت شاهان بوده، است که بعد از اسلام دگرگون شده و اراک تلفظ می‌شود.
وی ادامه داد: سرزمین اراک پیش از اسلام
شهر ری، اصفهان، کرمانشاهو همدان را در برمی‌گرفت و نام اراک به معنای پایتخت
شاهان با این سرزمین که زمانی در سیطره حکومت مادها بوده کاملا تناسب دارد.
این نویسنده اولین تاریخ ثبت شده برای اراک
را مربوط به سال 1295 دانست و افزود: رضا وکیلی تبریزی از خانواده‌های متمول
تبریزی بود که بعد از پایان تحصیلات در اتریش درست در زمان جنبش مشروطیت به ایران
عزیمت می‌کند و بعد از راهیابی به مجلس و پایان دوره دو ساله به عنوان کارشناس
ارشد امور مالیاتی که در آن زمان مستوفی خوانده می‌شد به اراک عزیمت کرد و به مدت
یک سال در این شهر مستقر شد.
این پژوهشگر با بیان اینکه همین اتراق یک
ساله انگیزه‌ای برای نوشتن تاریخ این شهر شد، ادامه داد: اراک 100 سال قبل از
شهرهای نمونه ایران محسوب می‌شد و حتی از بسیاری شهرهای عثمانی (ترکیه) نیز شرایط
بهتری داشت و مورد تحسین و توجه بود.
مددی عنوان کرد: اراک از ابتدا شهر بود و
نقشه این شهر 200 سال قبل توسط مهندسین فرانسوی بر اساس آخرین استانداردهای روز
دنیا تهیه شد و یکی از نکات جالب توجه در این نقشه نبود حتی یک کوچه بن‌بست در
اراک بود.
وی با تذکر این نکته که امسال دقیقا 200مین
سال تاسیس این شهر است، گفت: کتاب تاریخ 100 صفحه‌ای اراک توسط رضا وکیلی با پایان
مامورین این مرد در اراک به اتمام رسید و یکی از نکات این کتاب توجه ویژه نویسنده
که در کنار کسب علم تاجر فرش نیز بود، به فرش اراک است.
این پژوهشگر ادامه داد: اراک 100 سال قبل
قطب تولید فرش کشور بود و 50 شرکت خارجی در این شهر اقدام به سرمایه‌گذاری کردند
به نحوی که وزارت امور خارجه و گمرک ناچار به راه‌اندازی یک شعبه در اراک می‌شوند
و دو هتل نیز به سبک اروپایی برای اسکان مسافران خارجی در این شهر احداث می‌شود.
مددی از داستان پرفراز و نشیب چاپ اولین
نوشته‌های مربوط به تاریخ اراک گفت و افزود: رضا وکیلی با توجه به مشغله‌های کاری نسبت
به چاپ کتاب اقدام نمی‌کند تا اینکه در سال 1337 فوت می‌کند.
این نویسنده بیان کرد: منوچهر ستوده
استاد مسلم تاریخ ایران و شخصی که در واقع تاریخ علمی را در ایران رواج داد معلم
فرزندان وکیلی بود و در زمان حیات وی از نگاشته شدن این کتاب مطلع می‌شود. بعد از
اخذ مدرک دکتری در سال 1343 درست بعد از اخذ مدرک دکتری تاریخ، ستوده نوشته های
وکیلی را به خاطر آورده و این نوشته‌ها را از فرزندانش دریافت می‌کند.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل عدم اطلاع
بسیاری از افراد از جمله استاد دهگان از این کتاب نبود نسخه چاپی آن بود، ادامه
داد: ستوده دست‌نویس‌های وکیلی را در مدت 12 روز رونویسی می‌کند و متن اصلی را به
فرزندان وی بازمی‌گرداند. دوستی ستوده با ایرج افشار باعث شد که این کتاب در یک
شماره مجله ایران زمین که تقریبا هر دو تا سه سال به چاپ می‌رسید و حدود هزار صفحه
بود به چاپ برسد و به این طریق این متن از نابودی نجات پیدا کند.
این پژوهشگر ادامه داد: حدود سال 86
تصمیم گرفتم این کتاب را بازنویسی کنم و نسخه مجله ایران زمین را به دست آوردم و
کار مطالعه را شروع کردم. این کتاب 100 صفحه‌ای متن بسیار دشواری دارد و خواندن آن
به راحتی امکانپذیر نیست.
مددی در خصوص دلایل دشواری متن این کتاب گفت:
کتاب در طول مدت 12 روز رونویسی شده که امکان خطا در بازنویسی وجود دارد، رضا
وکیلی آذری زبان بود و یکی از دلایل دشواری متن این موضوع است و دلیل دیگر حروف‌چینی
مجله است که به روش دستی و سربی انجام می‌شد و اشتباه چاپی در این روش اجتناب‌ناپذیر
بود.
این نویسنده عنوان کرد: مکان‌هایی در این
کتاب معرفی شده بود که برای نسل امروز ناشناخته است و همه این موارد باعث شد اقدام
به بازنویسی این کتاب و ارائه توضیحات در خصوص مکان‌های ناشناخته کنم که کتاب تهیه
شده از این بازنویسی در بیش از 600 صفحه جمع‌آوری شده است.
به گزارش ایسنا، دورهمی‌های کتابخوانی به
همت موسسه مردم نهاد ترنم سرزندگی سال گذشته از اراک آغاز شد. در این دورهمی‌ها
افراد شرکت کننده با هر سن و جایگاه اجتماعی کتابی دلخواه انتخاب و برای جمع بازگو
می‌کنند و کتاب‌ها را به رسم امانت در اختیار یکدیگر قرار می‌دهند.
انتهای پیام